Broedplekkentraject

Broedplekken zijn unieke plaatsen in Brussel waar organisaties uit verschillende sectoren willen samenwerken door een nieuw in te vullen fysieke ruimte met elkaar te delen. Op die manier worden de krachten nog meer gebundeld in Brussel om de uitdagingen in de hoofdstad samen aan te pakken. Na een projectoproep kregen 12 samenwerkingsverbanden de kans om uit te groeien tot een Broedplek.

De 12 Broedplekken werden in hun traject begeleid door Architecture Workroom Brussels. Op 30 januari 2024 stelden zij hun bevindingen rond het Broedplekkentraject voor. Lees de publicatie.  

Traject projectoproep Broedplekken 

De oproep ‘gemeenschapsinfrastructuur als broedplek in Brussel’ moet de samenwerking, de verbinding en de uitbouw van het Nederlandstalige gemeenschapsnetwerk in Brussel stimuleren en versterken. Door uitwisseling kunnen organisaties elkaars inhoudelijke werking bevruchten en kunnen er nieuwe ideeën en initiatieven groeien. Het vervlechten van het weefsel van organisaties kan hun veerkracht versterken.

In een eerste fase konden geïnteresseerde organisaties zich kandidaat stellen. Ze deden dat op basis van een infrastructurele nood die ze hadden, bijvoorbeeld een tekort aan ruimte of de nood aan een specifiek type ruimte. Anderen beschikken dan weer over infrastructuur die ze graag (deels) willen openstellen of zijn op zoek naar een concrete inhoudelijke samenwerking.

In deze fase werden gedetecteerde noden en opportuniteiten op elkaar afgestemd en werd er gezocht naar mogelijke ‘matches’ voor het delen van infrastructuur. Architecture Workroom Brussels begeleidde dit proces.

Op 2 december 2021 organiseerden we een digitaal matchmakingevent met de organisaties die zich kandidaat stelden. Bekijk de inleidende presentatie van het matchmakingevent (pdf). De organisaties die uiteindelijk een match hadden, werkten vervolgens onder begeleiding van experts toe naar een concrete aanvraag voor een investeringssubsidie. Die aanvraag werd ten laatste op 30 april 2022 ingediend.

Cultureghem vzw - 248.710 euro

Samenwerkende organisaties: MUS-E Belgium vzw, Pool is Cool vzw, Brede School, SAAMO Brussel vzw, FilterCaféFiltré Atelier vzw, Molenbeek Rebels Basketball vzw, Nakama vzw, Kuregem Boxing Academy vzw

Locatie broedplek: Ropsy Chaudronstraat 24, 1070 Brussel

Dit is een mobiele broedplek. De partnerorganisaties verzamelen expertise rond plekwerk, kunst, sport, welzijn, mobiliteit, publieke ruimte, educatie. Er zal een gezamenlijk, participatief traject worden aangegaan om het inhoudelijk verhaal scherp te stellen en om tot op maat gemaakte, mobiele infrastructuur te komen die zal ingezet worden in de stad, met een focus op de kanaalzone. De 12 verschillende mobiele tools hebben als doel de publieke ruimte te (her)activeren. De broedplek zorgt ervoor dat in de stad nieuwe plekken ontstaan in de (semi-)publieke ruimte om samen te spelen, eten, ontmoeten, sporten, leren… de focus ligt op gemeenschapsvorming. De ‘hub’ (uitvalsbasis) van de multi-inzetbare mobiele tools bevindt zich op de site van Abattoir waar de nieuwe tools ook uitgetest zullen worden. De ontwerpen van de ontwikkelde tools zullen open source gedeeld worden.

Danscentrum Jette vzw - 248.710 euro

Samenwerkende organisaties: Labolobo vzw, TOOP – deelwerking van MPC Sint Franciscus

Locatie broedplek: Edmond van Cauwenberghstraat 55, 1080 Brussel

Aan het Danscentrumjette zijn een aantal professionele artiesten verbonden en een kunsteducatieve ploeg (MOVART) die reeds structurele verbindingen heeft met culturele partnerorganisaties en onderwijsinstellingen. Via de inhoudelijke samenwerking met TOOP en Labolobo – elk met jarenlange expertise in hun domein die noodzakelijk is om dit inclusieve, intergenerationele project te doen slagen – wordt een nieuwe intersectorale dimensie aangeboord: de zorg- en gezondheidssector. Uit ieders ervaring zullen best practices gedeeld worden om de nieuwe samenwerking vorm te geven, er zullen gezamenlijke activiteiten georganiseerd worden in de infrastructuur (bijvoorbeeld familie-jamsessies of ateliers voor jongeren met en zonder beperking, voor kinderen en senioren) en de kunstenaars worden uitgedaagd om nieuwe praktijken te ontwikkelen (bijvoorbeeld voorstellingen in rusthuizen). De broedplek zal ook samenwerken met nog andere partners (Leon, Circus Zonder Handen). De infrastructuurwerken zijn nodig om het gebouw zo optimaal toegankelijk, prikkelarm en veilig voor iedereen te maken.

De Overmolen vzw - 248.710 euro

Samenwerkende organisaties: BBJJA vzw, Federatie Marokkaanse Verenigingen vzw, School zonder Racisme vzw, Familiehulp vzw, Vlaamse Dienst Speelpleinwerking vzw

Locatie broedplek: Hovenierstraat 82-100, 1081 Brussel

Enkele partnerorganisaties delen nu reeds de site, enkele zijn nieuwe partners (Familiehulp, VDS en De Platoo) in het kader van de oproep. Het kantoorgebouw waarin organisaties louter als individuele huurders naast elkaar functioneren, wordt omgevormd tot een broedplek met openheid naar de buurt waar actief gestreefd wordt naar interactie en kruisbestuiving tussen organisaties uit diverse sectoren (sport, cultuur, ouderenwelzijn, jeugd en socio-cultureel werk), met intergenerationele doelgroepen en met een rechtstreekse impact en uitstraling op de site, de buurt, Brussel en Vlaanderen. De partners focussen elk op sociale verandering en inclusie. GC De Platoo zal optreden als facilitator en coördinator op de site. De ontwikkeling van een centrale ontmoetingsplek met grote buitenruimte, gedeeld ruimtegebruik en gezamenlijk beheer zullen de stam zijn waarop kruisbestuiving, onderlinge samenwerkingen en gemeenschappelijke initiatieven zullen geënt worden.

Gemeentebestuur Sint-Jans-Molenbeek - Scholengroep - 69.630 euro

Samenwerkende organisaties: Ket&Co, De Molenketjes, D'Broej Centrum West/Overkop, BS Molenbeek, Labolobo

Locatie broedplek: Jean-Baptiste Decockstraat 54, 1080 Brussel

Het gemeentebestuur van Sint-Jans-Molenbeek wil samen met GBS Ket & Co de huidige samenwerkingen met De Molenketjes vzw en Brede School Molenbeek/BroM versterken en samenwerken met nieuwe partners zoals D'Broej - Centrum West/Overkop Huis Brussel en Labolobo door het schoolgebouw en de speelplaats maximaal en permanent toegankelijk te maken. De school bevindt zich in een zeer dichtbevolkte en kansarme buurt en veel van de partnerorganisaties hebben nood aan extra infrastructuur. Dankzij de directe nabijheid van de gespecialiseerde partnerorganisaties zal er in de broedplek expertise uitgewisseld worden om een concreet antwoord te kunnen bieden op de diverse noden van de diverse doelgroepen van de wijk: kinderen, jongeren, ouders, grootouders en de buurtbewoners. Er zal doorverwijziging zijn en laagdrempelige toeleiding naar mekaars aanbod en specifieke doelgroep. De broedplek wil naast een ontmoetingsplek een organisatienetwerk worden en van daaruit duurzame structurele samenwerkingen en projecten aangaan om het sociale weefsel rond de school te versterken. De gemeente investeert in een volledige heraanleg van de publieke ruimte rond de school en er worden twee nieuwe toegangen naar de speelplaats gemaakt, waardoor de school ook toegang krijgt tot de nieuwe groene ruimtes en sportfaciliteiten langs de school (moestuin, sportveld,.. opgenomen in het kader van het Duurzaam Wijkcontract).

Globe Aroma vzw - 248.710 euro

Samenwerkende organisaties: Terra Nova, Community Land Trust Brussels

Locatie broedplek: Moutstraat 26, 1000 Brussel 

De drie organisaties beogen een intersectorale samenwerking die artistieke en educatieve programma's én sociale huisvesting verenigt in de gedeelde infrastructuur, met onder andere een ontmoetingsruimte, werkruimtes en een presentatieplatform. Het doel is het stimuleren van een duurzame, diverse en inclusieve samenleving in het hart van Brussel. De broedplek is een gemeenschap waar nieuwkomers de kans krijgen om zich thuis te voelen in de stad (verwelkomen), die tegelijk sterk verbonden is met de buurt en met een breed netwerk van organisaties die hun integratie kunnen ondersteunen met werk- en andere kansen (verbinden). Ook met externe partners (onderwijs, kunstensector) zal de ruimte gedeeld worden. Dit zal verwezenlijkt worden door het individueel en collectief beheer van de infrastructuur (er wordt ook een ruimtecoördinator aangesteld) en participatieve workshops om de broedplek mee vorm te geven. De doelgroep van de drie organisaties is intergenerationeel. Diversiteit en levenslang leren zijn sleutelbegrippen voor de drie partners.

Hoofdstedelijke Kunstacademie – BSF HAMWD - 113.800 euro

Samenwerkende organisaties: AIF+ vzw en MetX Moving Music

Locatie broedplek: Nieuwland 198, 1000 Brussel

Deze broedplek heeft twee aanbieders : de Hoofdstedelijke Kunstacademie en MetX, gehuisvest in hetzelfde gebouw (dat deel uitmaakt van Brede School Nieuwland). Beide werken reeds intensief samen maar willen die samenwerking uitbreiden met AIF+ en verankeren. De 3 partners werken alle rond actieve kunst- en cultuurbeleving en vullen mekaars doelpubliek en werking aan. De doelstelling is het bouwen van een interculturele, intergenerationele open leerplek. Door het plaatsen van een badgesysteem en het akoestisch verbeteren van ruimtes zal het gedeeld ruimtegebruik optimaal kunnen gebeuren. De werkelijke broedplek berust op drie pijlers: spontaan contact door het delen van ruimtes (repetitieruimtes, opnamestudio), het gezamenlijk organiseren van evenementen (jamsessies, workshops) en het delen van expertise (opleidingen, leeractiviteiten op maat, alternatieve leercontexten, urban disciplines). De drie partners hebben elk een sterk eigen netwerk en zullen dat samenbrengen.

Jeugdcentrum Aximax - VGC - 112.540 euro

Samenwerkende organisaties: GC Ten Noey, Circus Zonder Handen vzw , Basischool Ten Nude

Locatie broedplek: John Waterloo Wilsonstraat 19, 1000 Brussel

Aximax beschikt over een ruime speelplaats in een zeer dichtbevolkte wijk, ook gebruikt door de naburige basisschool Ten Nude. Aximax wil de speelplaats ruimer openstellen via een duidelijkere ingang en een badgesysteem dat ook toegang geeft aan partners zoals GC Ten Noey en anderen. Verder maken enkele kleinschalige ingrepen (vergroening, Parkour installatie, buitenkeuken, zitmeubilair) ook samenwerking mogelijk met bijvoorbeeld Circus Zonder Handen en Natuurtalent. Een slimme heraanleg moet vooral ook aanmoedigen tot ontmoeting en tot inhoudelijke kruisbestuiving tussen de medewerkers van de verschillende organisaties die gebruik maken van de plek, en uiteraard ook de werking van Aximax zelf en de school. In een latere fase kan er een wijkwerking onderzocht worden, waarbij enkele mensen uit de buurt (en dus niet enkel organisaties) een engagement opnemen om de koer open te stellen en af te sluiten voor spelende families, buurtverenigingen,...

Kuumba vzw - 248.710 euro

Samenwerkende organisaties: Fora vzw, Internationaal Comité vzw

Locatie broedplek: Passerstraat 5-9, 1070 Brussel

Deze broedplek zal bottom-up werken aan een gedeelde missie en visie. Het moet een laagdrempelig, intercultureel open huis worden met een aanbod zowel gericht op kinderen, jeugd, vrouwen, senioren, werkzoekenden als meer sociaal geïsoleerde mensen of gezinnen. Als doelgroep, maar ook als mede-eigenaar van het project, staan vrijwilligers en hun engagement voorop. Alle organisaties die samenkomen in deze broedplek steunen op ontmoeting, samenwerking en verbindingen leggen. De verschillende partners en hun netwerk zijn nu reeds actief op verschillende domeinen: cultuur, socio-cultureel werk en ondersteuning vanuit een federatie, welzijn, toeleiding naar werk, basisvormingen, jeugd. De investering in de ontwikkeling van deze broedplek zorgt ervoor dat de werkingen van die drie organisaties de nodige ruimte krijgen en een eigen zichtbare plek als uithangbord voor het intercultureel samenleven en samenzijn in Brussel. De infrastructuur zal multifunctioneel zijn. Momenteel bevind zich op de hogere verdiepingen een samenwoonproject van De Overmolen en Cosmos voor Sub-Saharaanse Afrikaanse vrouwen en senioren. Ook zij zullen betrokken worden bij de samenwerking.

LabNorth vzw ism Urban Foxes vzw - 246.850 euro

Samenwerkende organisaties: Sint-Lukas Kunstschool Brussel vzw, Rebelle vzw, SewForLife vzw, BXLNord vzw, GC Ten Noey vzw, en GLUON vzw

Locatie broedplek: Noordstation – Vooruitgangstraat 76, 1000 Brussel

De broedplek in Maison Nord (Noordstation) maakt ruimte om te leren, te maken en te tonen door een cyclische programmatie. De broedplek wil op die manier kansen scheppen voor verschillende doelgroepen die te maken hebben met verschillende stedelijke problematieken in de buurt van het station, zoals het hoog percentage vroegtijdige schoolverlaters en werklozen, en de taal- en kansarmoede, met name voor vrouwen met migratie-achtergrond. De organisaties die LabNorth en UrbanFoxes hebben samengebracht om de programmatie van de broedplek op te starten, hebben elk een specifieke expertise en netwerk opgebouwd rond deze thema’s. Ze engageren zich om in de ruimte l-m-t cycli (leren-maken-tonen) te organiseren en samen te zullen werken aan een nieuw aanbod. De samenwerkingen kunnen variëren in vorm, gaande van het organiseren van participatieve en educatieve trajecten, evenementen, tentoonstellingen, activiteiten, onderzoek en combinaties hiervan. De broedplek wordt een experiment in multifunctioneel ruimtegebruik, gemeenschapsvorming, ontmoeting, levenslang leren, diversiteit en alternatieve beheersvormen. Het wordt een ‘living lab’ waar al doende geleerd wordt.

Liga voor Mensenrechten vzw - 138.930 euro

Naam samenwerkende organisaties: FMDO (en Ligue des droits humains)

Locatie broedplek: Leopold II laan 53, 1080 Brussel

In september 2022 opent Het Huis voor Mensenrechten met een nieuwe stek in Brussel. De broedplek zal vorm krijgen op de gelijkvloerse verdieping van het Huis met een open, multifunctionele ontmoetingsplek. Zowel Nederlandstalige organisaties gevestigd in Brussel als de drie mensenrechtenorganisaties in het Huis zelf, als wijkorganisaties kunnen er activiteiten organiseren, maar er zullen ook netwerkmomenten en activiteiten plaatsvinden met een sterke focus op het thema mensenrechten. De broedplek zal geïntegreerd worden in de wijk. Binnen het project Police Watch kan er bijvoorbeeld worden samengewerkt met buurtjongeren rond politiegeweld en etnisch profileren. Er is bij de verenigingen van FMDO nood aan infrastructuur om hun werking uit te breiden en zichtbaarheid te krijgen. De Liga voor Mensenrechten zoekt op haar beurt dan weer naar een meer praktijkgerichte partner die haar kan inbedden in het Brussels netwerk en de buurt kan betrekken. De samenwerking binnen dit project bestaat uit organisaties met een verschillende achtergrond, met een verschillend doel en diverse achterban, die allen streven naar een vrije en open samenleving met eerbiediging van de mensenrechten.

Passa Porta vzw - 125.990 euro

Naam samenwerkende organisatie: Klankverbond vzw

Locatie broedplek: Dansaertstraat 46, 1000 Brussel

Dankzij infrastructurele ingrepen kan Passa Porta de niet publieke delen van het literatuurhuis inrichten tot broedplek. Er komt een multifunctionelere ruimte waar anderen – en specifiek startende organisaties - ook kunnen vergaderen, workshops geven, afspraken met externen kunnen organiseren, naast het team van het literatuurhuis in een professionele context. Passa Porta engageert zich om voor inhoudelijke ondersteuning te zorgen die voor startende initiatieven cruciaal in hun ontwikkeling is indien ze wensen te verduurzamen: delen van netwerk en expertise op organisatorisch, zakelijk, financieel, beheersmatig vlak. Voor de narratieve audiomakers wordt er een kleine opnamestudio voorzien, een faciliteit die te beperkt beschikbaar is voor podcast- en audiomakers. De andere niet-publieke delen van het literatuurhuis worden zo ingericht dat ze co-creatie tussen literaire makers, professionals en organisaties aanmoedigt en Passa Porta als organisatie voedt. Een eerste, intensieve samenwerking in de broedplek is met Klankverbond. De stimulansen aan Klankverbond als startende organisatie zal Passa Porta nadien uitbreiden naar andere startende organisaties en initiatieven.

Walter Werkt vzw - 248.710 euro

Samenwerkende organisatie: MUS-E Belgium

Locatie broedplek: Van Lintstraat 43-45-47, 1070 Brussel

In deze broedplek zal Walter Werkt de infrastructuur openstellen voor MUS-E Belgium. Beide organisaties hebben eigen sterktes, expertise en een uitgebouwd netwerk. De broedplek zal de inhoudelijke wisselwerking tussen beide partners uitlokken om de eigen werking te versterken, expertise en netwerk te delen, een ontmoetingsplek te zijn en een buurtgericht verhaal te brengen. Walter Werkt evolueert naar een professionele structuur met medewerkers vanaf 2023, MUS-E formuleerde het ambitieuze concept van intercreatie als nieuwe kunstenpraktijk en wil dat volop gaan uitbouwen. Beide organisaties hebben in die nieuwe dynamieken ook een rustige werkplek en uitvalsbasis nodig. Voor Walter Werkt ligt die bij uitstek in de werkplaats zelf, voor MUS-E biedt de wijk Kuregem en de broedplek een kans om van een volledig nomadische werking te evolueren naar een combinatie van een fysiek atelier en uitvalsbasis waar deelnemers en kunstenaars elkaar kunnen ontmoeten. De infrastructuur zal zich ook openstellen naar de buurt (Labo en Koer) en buurtbewoners zullen worden betrokken bij de artistieke projecten.